"Οι κύλινδροι"

Τα αρχαία λατομεία βρίσκονται στις νότιες πλαγιές της Όχης, μεταξύ των χωριών Μεκουνίδα και Αετού. Ο Στράβων γράφει για τους περίφημους, «καρυστινούς κίονες» οι οποίοι ήταν μονόλιθοι. Ήταν τόσο εντατική η λατομική δραστηριότητα ώστε στο Μαρμάρι, τον κύριο κόμβο εξαγωγής καρυστινού μαρμάρου, υπήρχε ναός για τη λατρεία του Μαρμαρίνου Απόλλωνα.

Η εντατική εξόρυξη του μαρμάρου πρέπει να έγινε κυρίως τη Ρωμαϊκή εποχή. Στην εποχή του Ιουλίου Καίσαρα (60-44 π.Χ.) και του Αυγούστου, το καρυστινό μάρμαρο, με τα χαρακτηριστικά πράσινα στρώματά του (τοτσιπολίνο), ήταν περιζήτητο στη Ρώμη, κυρίως για την κατασκευή μονολιθικών κιόνων. Χρησιμοποιούνταν επίσης σε επενδύσεις τοίχων και δαπέδων. Ακόμα και σήμερα στο Μοναστηράκι της Αθήνας, μπορεί κανείς να θαυμάσει μονολιθικούς κίονες καρυστινού μαρμάρου στη βιβλιοθήκη του Αδριανού αλλά και στην αρχαία Ρωμαική αγορά στην Ρώμη.

Το αξιολογότερο μνημείο της αρχαίας λατομίας βρίσκεται στη θέση Κύλινδροι Μύλων. Εδώ διατηρούνται, στη θέση όπου λαξεύτηκαν από το μητρικό πέτρωμα, γιγάντιοι μονολιθικοί κίονες μήκους 12 μέτρων, οι κύλινδροι, όπως τους αποκαλούν οι ντόπιοι. Το πιο ενδιαφέρον από όλα, είναι η πιθανότητα σύνδεσης των αρχαίων λατομείων με τα δρακόσπιτα της νότιας Εύβοιας. Υπάρχει η θεωρία ότι τα δρακόσπιτα ήταν ναοί αφιερωμένοι στον προστάτη των λατόμων Ηρακλή, που θωρώντας τους από μακριά τους έδινε κουράγιο και δύναμη για να συνεχίσουν το πολύμοχθο έργο τους.

Ένας στρατιωτικός συναγερμός, ίσως η απειλή της πτώσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, τον 3ο αιώνα μ.Χ., είχε αποτέλεσμα την αποχώρηση της ρωμαϊκής φρουράς και την παύση της λειτουργίας των λατομείων.

Πολλά απο αυτά τα ρωμαικά λατομεία είναι προσβάσιμα σήμερα, με ήπια πεζοπορία.

Περισσότερες πληροφορίες στο ξενοδοχείο Καρύστιον